انسجام مذهبی در ایران و ارتباط آن با امنیت ملی
با توجه به اینکه دین یکی از عوامل مهم تقویت همبستگی ملی محسوب میشود، میتوان انتظار داشت تضعیف یا تقویت انسجام مذهبی تأثیر مستقیم و مؤثری بر تقویت یا تضعیف وحدت ملی داشته باشد. درواقع، هر چه انسجام مذهبی میان مردم گسترش یابد، وحدت ملی افزایش مییابد و درنتیجه از تهدیدات داخلی و خارجی علیه کشور کاسته شده و امنیت ملی در کشور افزایش مییابد. دوران جنگ تحمیلی، یکی از بهترین مصادیق نقشآفرینی دین در حفظ وحدت ملی و تمامیت ارضی کشور است. در این برهه تاریخی که کشور با هجوم بیگانگان مواجه شده بود، نظام جمهوری اسلامی توانست با بسیج نیروهای مردمی بر محور دین و مذهب، بخشهای مختلف جامعه حتی اقلیتهای دینی را به یکدیگر پیوند داده و از تمامیت ارضی کشور دفاع کند. بر همین اساس میتوان ادعا کرد، اگر شاخصهای انسجام مذهبی در کشور افزایش پیدا کند، پایههای وحدت ملی نیز استوارتر خواهد شد. از طرفی اگر یافتههای میدانی نشان دهد، شاخصهای دینداری و هویت دینی در دو سر طیف شکافهای اجتماعی تفاوت معناداری ندارد، میتوان نتیجه گرفت دین میتواند باعث کمرنگ شدن شکافهای اجتماعی شده و احتمال اینکه شکافهای اجتماعی در جهت تضعیف وحدت ملی فعال شوند را کاهش دهد. بنابر آنچه گفته شد، شماره اخیر پژوهشنامه افق مکث به بررسی این مسئله و عوامل و پیامدهای تضعیف انسجام مذهبی در کشور اختصاص یافته است.